BẠN BIẾT GÌ VỀ BỆNH CHÀM

Chàm (eczema) là một nhóm bệnh da gặp ở mọi lứa tuổi. Ở thể nhẹ, da khô, ngứa, trong khi ở thể nặng da có thể trở nên nứt, trầy, xuất huyết. Mặc dù đôi khi bệnh chàm trông “dễ sợ” nhưng đây là bệnh không lây. Với điều trị, triệu chứng viêm của bệnh có thể giảm, tuy nhiên da luôn nhạy cảm và có những cơn bùng phát, cần được chăm sóc da hợp lý.

Nguyên nhân của bệnh chàm là gì? Nguyên nhân gây bệnh chàm có nhiều và thay đổi, tùy thuộc vào thể bệnh của bệnh nhân. Chàm thể tạng được cho là một tình trạng có liên quan đến di truyền. Người bệnh chàm thể tạng nhạy cảm với các dị ứng nguyên trong môi trường, trong khi các chất này lại vô hại đối với người khác. Người bệnh có phản ứng miễn dịch quá mức làm cho da viêm, kích ứng và rát. Những bệnh cơ địa có liên quan đến chàm thể tạng gồm có hen và sốt cỏ khô. Các thể chàm khác gây ra bởi chất kích ứng như hóa chất hay chất tẩy rửa, chất gây dị ứng như nickel và nhiễm nấm. Ở những người lớn tuổi, chàm có thể do các vấn đề về tuần hoàn máu. Nguyên nhân gây ra một số thể bệnh chàm vẫn chưa được giải thích, người ta chỉ mới phát hiện ra mối liên hệ giữa bệnh với các yếu tố môi trường và stress. Bệnh chàm có những thể nào? Chàm thể tạng Chàm thể tạng là thể thường gặp nhất và có liên hệ chặt chẽ với hen và sốt cỏ khô. Bệnh có thể gặp ở cả trẻ em và người lớn, thường có tính chất gia đình. Triệu chứng thường gặp nhất là ngứa, có thể không chịu nổi. Các triệu chứng khác gồm có khô da toàn thân, đỏ và viêm. Gãi liên tục có thể làm cho da trầy sước gây nhiễm trùng. Chàm bội nhiễm có triệu chứng nứt da và rỉ dịch. Điều trị bao gồm thuốc làm mềm da để duy trì độ ẩm và steroids để giảm viêm. Viêm da tiếp xúc dị ứng Bệnh xảy ra do hệ thống miễn dịch của cơ thể phản ứng khi da tiếp xúc với một chất nào đó. Ví dụ, phản ứng dị ứng có thể xảy ra với nickel, đây là một kim loại thường gặp ở bông tai, khóa thắt lưng và nút quần jeans. Các phản ứng cũng có thể xảy ra sau khi tiếp xúc với một số chất khác như nước hoa và cao su. Để phòng ngừa những phản ứng lặp lại, cách tốt nhất là tránh tiếp xúc với bất kỳ thứ gì mà bạn biết sẽ gây ra một vết dị ứng. Viêm da tiếp xúc kích ứng Thể bệnh này gây ra do tiếp xúc thường xuyên với các chất trong cuộc sống hàng ngày như chất tẩy rửa và hóa chất mà gây kích ứng cho da. Bệnh thường xảy ra ở bàn tay, có thể ngăn ngừa bằng cách tránh các chất gây kích ứng và giữ  ẩm cho da. Chàm tiết bã trẻ em Đây là một bệnh thường gặp ở trẻ dưới 1 tuổi, nguyên nhân chính xác chưa rõ. Bệnh thường bắt đầu ở da đầu hay vùng tã lót và nhanh chóng lan rộng. Mặc dù bệnh trông có vẻ khó coi nhưng không gây đau hay ngứa và không làm cho trẻ khó chịu. Bình thường bệnh sẽ hết trong một vài tháng, nếu dùng một số loại kem và dầu tắm giữ ẩm bệnh sẽ cải thiện nhanh hơn. Chàm tiết bã người lớn Gặp ở tuổi 20 đến 40. Bệnh thường có ở da đầu dưới dạng gầu nhẹ, nhưng có thể lan đến mặt, tai và ngực. Da trở nên đỏ, viêm và bắt đầu bong vẩy. Bệnh được cho là do nấm gây ra. Nếu có viêm nhiễm, cần điều trị với một loại kem chống nấm. Chàm ứ đọng Bệnh ảnh hưởng chi dưới ở người trung niên hay lớn tuổi, do tuần hoàn tĩnh mạch kém. Vùng da quanh mắt cá thường bị, có những đốm nhỏ, ngứa, viêm. Điều trị bệnh chàm với thuốc làm mềm da và kem steroids. Nếu không điều trị, da có thể nứt ra dẫn đến loét. Chàm dạng đĩa Thường gặp ở người lớn và xuất hiện đột ngột dưới dạng một vài sang thương da đỏ hình đồng xu, ở thân mình hay cẳng chân. Da trở nên ngứa và rỉ dịch. Bệnh thường điều trị với thuốc làm mềm da (và kem steroids nếu cần). Có chữa khỏi bệnh chàm được không? Hiện tại, chưa có phương pháp nào điều trị khỏi hẳn bệnh chàm mặc dù các nhà khoa học vẫn tiếp tục nghiên cứu và có những phát hiện mới về bệnh. Tuy nhiên, có nhiều cách để giảm bớt khó chịu do bệnh đem lại. Phổ điều trị rộng rãi dễ tìm, hoặc thuốc không kê toa ở nhà thuốc hoặc thuốc cần có toa của bác sĩ. Nhiều loại thuốc điều trị hỗ trợ sẵn có, đem lại kết quả cho một số người. Ngoài ra, cần giảm thiểu dị ứng nguyên môi trường thường gặp trong nhà. Một trẻ bệnh chàm, lớn lên có hết bệnh? Không có đảm bảo rằng một đứa trẻ mắc bệnh khi lớn lên sẽ khỏi bệnh. Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy 60-70% bệnh nhi hầu như hết bệnh khi chúng lên đến khoảng 15 tuổi. Điều trị bệnh chàm như thế nào? Có một số phương pháp điều trị bệnh chàm, tất cả đều phải bắt đầu với việc chăm sóc da hằng ngày hiệu quả. Chất làm mềm da Chất làm mềm da cần thiết để giảm mất nước qua da, ngăn ngừa sự khô da thường liên quan đến chàm. Có một lớp bảo vệ, da bớt khô, bớt ngứa và cảm thấy dễ chịu hơn. Chất làm mềm da an toàn khi sử dụng thường xuyên và có nhiều dạng: dạng mỡ cho da rất khô, dạng kem và dung dịch cho chàm thể nhẹ đến trung bình hay chàm tiết dịch. Một số loại được bôi trực tiếp vào da, trong khi số khác dùng dạng thay thế cho xà phòng hoặc thêm vào nước tắm. Chất làm mềm da có sẵn trên thị trường rất nhiều và có thể thử một vài loại trước khi tìm ra loại phù hợp nhất cho mình. Trước tiên nên thử một lượng nhỏ trên da bởi vì có một số người nhạy cảm với các chất chứa trong chất làm mềm da. Steroids bôi Khi bệnh có thể kiểm soát được thì chỉ cần chất làm mềm da. Tuy nhiên, ở những đợt bùng phát, khi da trở nên viêm thì cần sử dụng một loại kem steroids. Thuốc steroids bôi có 4 mức độ: nhẹ, trung bình, mạnh và rất mạnh. Độ mạnh của steroids điều trị tùy thuộc vào tuổi bệnh nhân, độ nặng của bệnh, diện tích vùng cơ thể cần bôi. Bôi steroids một lớp mỏng lên vùng da bệnh theo hướng dẫn của bác sĩ. Bệnh sẽ được đánh giá đều đặn. Chỉ nên sử dụng thuốc steroids mà bác sĩ kê toa cho chính mình, không nên mượn một thuốc bôi không phù hợp của người khác. Nhiều người băn khoăn về việc sử dụng steroids và tác dụng phụ của chúng. Nếu steroids dùng hợp lý và theo chỉ dẫn của bác sĩ thì khả năng gây tác dụng phụ là rất hiếm. Các tác dụng phụ được báo cáo phần lớn là do sử dụng loại rất mạnh trong thời gian dài. Steroids uống Steroids uống đôi khi được sử dụng trong những trường hợp rất nặng và dưới hướng dẫn của một bác sĩ chuyên khoa da liễu, khi mà steroids bôi tỏ ra kém hiệu quả. Bác sĩ nên theo dõi kỹ các tác dụng phụ khi điều trị. Thuốc điều hòa miễn dịch bôi Đây là những thuốc mới đã có để điều trị bệnh chàm thể tạng. Các điều trị khác Kháng Histamine giảm ngứa, viêm. Băng ướt để làm dịu da khô ngứa. Đối với chàm rất nặng, có thể xem xét sử dụng ánh sáng cực tím và các thuốc mạnh hơn. Cần phải làm gì để giảm bệnh? Cùng với các phương pháp dieu tri benh cham trên, có một số cách khác giúp giảm độ nặng của bệnh. Tuy nhiên, cần phải nhấn mạnh rằng một phương pháp có hiệu quả với bệnh nhân này nhưng không phải cũng tốt với bệnh nhân khác. Giảm ngứa Đối với trẻ em, ngứa do chàm đặc biệt khó chịu. Có nhiều phương pháp giảm ngứa và hạn chế tổn thương da do gãi. Quần áo và nệm giường bằng vải cotton sẽ giữ cho da mát và thông thoáng, trong khi sợi tổng hợp và len có thể gây kích ứng. Móng tay chân của trẻ nên được cắt ngắn. Các hoạt động ban ngày là cách tốt nhất giảm số lần gãi. Vào ban đêm, nên đeo cho trẻ các găng tay bằng cotton để giảm tổn thương da do gãi trong lúc ngủ. Giảm ảnh hưởng của mạt bụi nhà Những người bệnh chàm thể tạng có thể bị ảnh hưởng bởi các dị nguyên của con mạt bụi nhà. Con mạt phát triển ở môi trường ấm và ẩm, thích sống trên giường, nệm, màn cửa, tấm thảm. Người ta tin rằng giảm số lượng mạt bụi nhà có thể giảm bệnh. Nên hút bụi đều đặn và hiệu quả, chống ẩm và làm sạch bụi giường chiếu, nệm. Việc thay đổi chế độ ăn có giúp ích gì không? Vai trò của chế độ ăn trong viêc chữa bệnh chàm chưa được chắc chắn. Những thay đổi nói chung trong chế độ ăn chỉ nên được xem xét trong các trường hợp nặng, khi mà điều trị thường quy thất bại. Phương pháp có thể khá hữu ích ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Khi thay đổi chế độ ăn của một bệnh nhi, cần phải có ý kiến của chuyên gia về dinh dưỡng để chắc rằng đứa trẻ vẫn nhận đủ dinh dưỡng hàng ngày. Đôi khi cần có một nhật ký chính xác về thức ăn đã ăn trong ngày và tình trạng bệnh. Đây là một chủ đề lớn và phức tạp.