Viêm da trên
cơ địa dị ứng (Phần 1)
Viêm da trên cơ
địa dị ứng (viêm da dị ứng rải rác) là một bệnh về da mạn tính trong đó da xảy
ra hiện tượng viêm. “Cơ địa dị ứng” liên quan đến những bệnh có tính chất di
truyền theo gia đình bao gồm hen, bệnh sốt mùa hè và viêm da dị ứng rải rác.
Trong viêm da dị ứng rải rác, da trở nên ngứa và viêm dữ dội khiến nó đỏ, sưng,
rạn nứt, rỉ nước, đóng và bong tróc vảy.
Viêm da do cơ điạ dị ứng là gì?
Viêm da trên cơ địa dị
ứng (viêm da dị ứng rải rác) là một bệnh về da mạn tính trong đó da xảy ra hiện
tượng viêm. “Cơ địa dị ứng” liên quan đến những bệnh có tính chất di truyền
theo gia đình bao gồm hen,
bệnh sốt mùa hè và viêm da dị ứng rải rác. Trong viêm da dị ứng rải rác, da trở
nên ngứa và viêm dữ dội khiến nó đỏ, sưng, rạn nứt, rỉ nước, đóng và bong tróc vảy.
Viêm da dị ứng rải rác hầu hết xảy ra ở nhũ
nhi và trẻ nhỏ nhưng cũng có thể diễn tiến đến lúc trưởng thành hoặc có thể xảy
ra lần đầu tiên lúc lớn tuổi. Trong hầu hết trường hợp thì bệnh có những giai
đoạn nặng lên được gọi là đợt kịch phát, tiếp sau đó là giai đoạn thuyên giảm,
trong đó tình trạng da được cải thiện hoặc lành lặn hoàn toàn.
Nhiều trẻ mắc bệnh viêm da dị ứng rải rác lui
bệnh hoàn toàn khi lớn mặc dù da vẫn còn khô và dễ bị kích thích. Đối với những người có cơ địa dị ứng di truyền
này thì yếu tố môi trường có thể làm khởi phát các triệu chứng của viêm da dị
ứng rải rác vào bất cứ thời điểm nào trong cuộc đời.
Sự khác biệt của viêm da dị ứng rải rác
và chàm (eczema)
Chàm (eczema) là một thuật ngữ chung cho nhiều
loại viêm da trong đó viêm da dị ứng rải rác là loại thường gặp nhất. Một số
dạng khác cũng có các triệu chứng tương tự. Sau đây là sơ lược một số loại chàm.
Các loại chàm (eczema).
Viêm da dị ứng rải rác:là một bệnh da mạn tính
đặc trưng bởi hiện tượng ngứa, da bị viêm.
Eczema tiếp xúc: là một phản ứng khu trú bao
gồm đỏ, ngứa và nóng tại vùng da tiếp xúc với dị nguyên (là chất gây dị ứng)
hoặc với một chất kích thích như acid, dung dịch tẩy rửa, các loại hoá chất
khác.
Eczema dị ứng do tiếp xúc : là một phản ứng
đỏ, ngứa, rỉ nước tại vùng da tiếp xúc với một chất mà hệ thống miễn dịch của
cơ thể xem là vật lạ như cây sơn độc hoặc một số chất bảo quản trong kem, thuốc
rửa vết thương.
Eczema tiết nhờn: là một dạng viêm da chưa rõ
nguyên nhân, biểu hiện những mảng da vàng, đóng vảy, nhờn trên da đầu, mặt và
đôi khi ở các phần khác của cơ thể.
Eczema đồng xu: những mảng hình đĩa hay hình
đồng tiền trên da bị kích thích có thể đóng, bong vảy và rất ngứa, vị trí
thường ở tay, lưng , mông và cẳng chân.
Viêm bì thần kinh: những mảng da đóng vảy ở
đầu, cẳng chân, cổ tay hoặc cẳng tay do một vết ngứa khu trú (như khi bị côn
trùng cắn) và có thể tăng kích thích nếu gãi.
Viêm da tắc nghẽn: là một tình trạng da vùng
cẳng chân bị kích thích thường liên quan đến các vấn đề của hệ tuần hoàn.
Viêm da dị ứng rải rác có hay gặp không?
Viêm da dị ứng rải rác rất hay gặp. Bệnh tác
động như nhau ở cả nam giới lẫn nữ giới và chiếm khoảng 10%-20% các trường hợp
khám bác sĩ da liễu. Viêm da dị ứng rải rác hay xảy ra nhất ở nhủ nhi và trẻ em
và xuất độ giảm rõ rệt theo tuổi. Người ta ước lượng khoảng 65% bệnh nhân bị
bệnh vào năm đầu tiên của cuộc đời và nếu tính các trường hợp mắc bệnh trước 5
tuổi thì chiếm khoảng 90%.
Bệnh hiếm khi khởi phát sau 30 tuổi và nếu có
thì thường là sau khi da tiếp xúc với những điều kiện khắc nghiệt. Đối với
những người dân sống ở đô thị và những vùng khí hậu có độ ẩm thấp thì nguy cơ
mắc phải viêm da dị ứng rải rác dường như cao hơn.
Nguyên nhân của viêm da dị ứng rải rác
Nguyên nhân vẫn chưa được rõ, nhưng có lẽ là
do sự kết hợp giữa yếu tố di truyền và môi trường. Các bằng chứng đã gợi ý rằng
bệnh hay đi cùng nhóm bệnh có cơ địa dị ứng như bệnh sốt mùa hè và hen vốn rất hay xuất hiện ở những người viêm
da dị ứng rải rác.
Thêm vào đó, nhiều trẻ bị viêm da dị ứng rải
rác cũng bị sốt mùa hè và hen
suyễn. Mặc dù không phải một bệnh này gây ra một bệnh khác nhưng chúng có
liên quan đến nhau do đó là cơ sở để các nhà nghiên cứu tìm hiểu thêm về viêm
da dị ứng rải rác.
Viêm da dị ứng rải rác có lây nhiễm?
Các triệu ứng của viêm da dị ứng rải
rác là gì?
Các triệu chứng thay đổi tùy người. Triệu
chứng hay gặp nhất là da khô, ngứa, nứt nẻ vùng da sau tai và nổi ban ở hai má,
tay và chân. Ngứa là yếu tố quan trọng trong viêm da dị ứng rải rác khiến người
bệnh gãi, chà xát do đó làm
nặng thêm tình trạng viêm da.
Người bệnh rất nhạy cảm với ngứa và thúc
đẩy nhu cầu gãi lâu hơn từ đó đi vào một tình trạng gọi là chu kỳ “ngứa-gãi”.
Ngứa lại là một vấn đề đặc biệt trong lúc ngủ khi khả năng kiểm soát gãi bị
giảm đi và cảm giác ngứa tăng lên do mất các kích thích bên ngoài khác.
Ảnh hưởng của viêm da dị ứng rải rác lên da
thay đổi theo thói quen gãi và nhiễm trùng da đi kèm. Một vài người do hệ miễn
dịch bị hoạt hoá quá mạnh nên da vùng đó bị đỏ, đóng vảy; một số khác do gãi và
chà xát nhiều nên da trở nên dày, dai. Hiện tượng này được gọi là “liken hoá” hay là “hằn cổ trâu”.
Một số nhỏ khác thì xuất hiện những nốt sần
hay những vết sưng nhỏ trên da. Khi gãi những nốt sần này, chúng có thể vỡ ra,
đóng vảy và nhiễm trùng. Các tính chất của da bệnh sẽ được đề cập bên dưới.
Chúng cũng có thể xuất hiện ở những người không bị bệnh hay bị các bệnh về da
khác.
Viêm da có ảnh hưởng đến khuôn mặt
không?
CÓ. Viêm da dị ứng rải rác có thể ảnh hưởng
đến vùng da xung quanh mắt, mi mắt, lông mày và lông mi. Gãi vùng quanh mắt có
thể làm thay đổi da vùng đó. Một vài người viêm da dị ứng rải rác có nhiều nếp
gấp da xung quanh mắt gọi là nếp gấp trên cơ địa dị ứng hay nếp Dennie-Morgan.
Những người khác có thể có tăng sắc tố vùng mi
mắt nghĩa là da vùng đó sậm màu do phản ứng viêm hay sốt mùa hè (mắt thâm do dị
ứng). Gãi hay chà xát có thể cũng có thể khiến lông mày và lông mi xuất hiện
những vết lốm đốm.
Loại da trong viêm da dị ứng rải rác có
quan trọng không?
CÓ. Những khác biệt giữa da của những người bị
viêm da dị ứng rải rác có thể góp phần vào những triệu chứng của bệnh. Lớp
ngoài cùng của da là thượng bì được chia làm hai phần: phần bên dưới bao gồm
các tế bào sống, ẩm ướt trong khi lớp ngoài bao gồm các tế bào đã chết, khô,
bằng phẳng.
Bình thường, lớp ngoài cùng đóng vai trò như một hàng rào giữ cho
phần còn lại của da khô ráo và bảo vệ các lớp khác không bị tổn thương do những
chất kích thích, nhiễm trùng. Khi hàng rào này bị tổn thương hoặc mỏng đi, các
chất kích thích sẽ tác động lên da mạnh hơn.
Da của bệnh nhân viêm da dị ứng rải rác mất
nhiều độ ẩm trong lớp thượng bì dẫn tới rất khô và do đó làm giảm tính bảo vệ.
Thêm vào đó, da sẽ rất nhạy cảm đối với các bệnh lý có tính chất chu kỳ như
nhiễm trùng da do liên cầu và tụ cầu, mụn cóc, nhiễm herpes simplex và u mềm biểu
mô (một bệnh do siêu vi).
Các tính chất da trong viêm da dị ứng
rải rác
“Liken hoá” hay
“hằn cổ trâu”: da dày, dai do gãi hay cọ sát liên tục.
Nốt sần: những vết sưng nhỏ có thể vỡ ra khi
gãi, có thể đóng vảy và nhiễm trùng.
Bệnh vảy cá: những mảng đóng vảy hình tứ giác,
khô trên da.
Bệnh dày sừng nang lông: những vết sưng
tròn,nhỏ thường ở mặt, cánh tay và đùi.
Tăng đường chỉ tay: gia tăng số lượng nếp da
trong lòng bàn tay.
Nổi mề đay: những vết sưng đỏ
thường là sau khi tiếp xúc với kháng nguyên, tại thời điểm bắt đầu vùng da tổn
thương, hoặc sau khi tập thể dục, tắm nước nóng.
Viêm môi: hiện tượng viêm ở trên và xung quanh
môi.
Nếp Dennie-Morgan: nhiều nếp gấp da dưới mắt.
Tăng sắc tố mi mắt: mi mắt sậm màu sau phản
ứng viêm hay sốt mùa hè.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét